Zespół cieśni nadgarstka – co to jest?

Zespół cieśni nadgarstka to schorzenie, które dotyczy obszaru nadgarstka i dłoni, wynikające z ucisku na nerw pośrodkowy. Nerw ten biegnie przez wąski kanał zwany cieśnią nadgarstka, kontrolując czucie i ruchy dłoni oraz palców. Gdy cieśń nadgarstka zostaje zwężona lub tkanki wokół niej puchną, nerw pośrodkowy jest uciskany, co prowadzi do bólu, drętwienia i osłabienia funkcji ręki. Zespół cieśni nadgarstka dotyka głównie osób wykonujących powtarzalne ruchy ręką, takich jak pisanie na klawiaturze, praca przy taśmie produkcyjnej czy używanie narzędzi ręcznych.

Choroba ta może rozwijać się stopniowo, a jej objawy często nasilają się w nocy. Z czasem nieleczony zespół cieśni nadgarstka może prowadzić do osłabienia mięśni dłoni oraz ograniczenia precyzyjnych ruchów palców. To schorzenie występuje częściej u kobiet niż u mężczyzn, a także u osób w średnim wieku.

Zespół cieśni nadgarstka – przyczyny

Zespół cieśni nadgarstka może mieć różnorodne przyczyny. Najczęściej schorzenie to jest wynikiem połączenia kilku czynników, które prowadzą do ucisku na nerw pośrodkowy. Oto główne przyczyny:

• Powtarzalne ruchy ręką – praca wymagająca częstego używania dłoni i nadgarstka, np. pisanie na komputerze, używanie narzędzi ręcznych czy praca przy taśmach produkcyjnych, może przyczyniać się do rozwoju schorzenia.
• Zapalenie stawów – reumatoidalne zapalenie stawów oraz inne choroby zapalne mogą powodować obrzęk stawów i tkanek w nadgarstku, co zwiększa ryzyko ucisku na nerw pośrodkowy.
• Urazy nadgarstka – złamania, zwichnięcia czy inne urazy nadgarstka mogą prowadzić do zniekształceń w cieśni nadgarstka, co zwiększa ryzyko rozwinięcia zespołu cieśni nadgarstka.
• Przyczyny hormonalne – zmiany hormonalne, takie jak te związane z ciążą, menopauzą czy zaburzeniami tarczycy, mogą prowadzić do zatrzymania wody w organizmie, co powoduje obrzęki i nacisk na nerw pośrodkowy.
• Dziedziczność – skłonność do rozwoju zespołu cieśni nadgarstka może być dziedziczna. Cieśń nadgarstka może mieć różne szerokości u różnych osób, co wpływa na podatność na to schorzenie.

Każdy z tych czynników może przyczynić się do rozwoju choroby, ale najczęściej schorzenie jest wynikiem ich kombinacji.

Zespół cieśni nadgarstka – objawy

Objawy zespołu cieśni nadgarstka mogą rozwijać się stopniowo, a ich nasilenie zależy od stopnia ucisku na nerw pośrodkowy. Wczesne objawy to zwykle lekkie drętwienie i mrowienie w palcach, które nasila się podczas wykonywania powtarzalnych czynności lub w nocy. W miarę postępu choroby objawy mogą obejmować:

• Drętwienie i mrowienie – początkowo w kciuku, palcu wskazującym i środkowym, później w całej dłoni. Objawy często nasilają się w nocy, co utrudnia sen.
• Ból nadgarstka i dłoni – ból może promieniować wzdłuż ręki do ramienia, a nawet barku. Jest on szczególnie odczuwalny przy wykonywaniu czynności wymagających zginania nadgarstka.
• Osłabienie siły uchwytu – osoby z zespołem cieśni nadgarstka często zauważają trudności w chwytaniu przedmiotów i utrzymywaniu ich w ręce.
• Trudności z precyzyjnymi ruchami – takie jak zapinanie guzików, pisanie lub trzymanie długopisu.
• Obrzęk i sztywność dłoni – niektórzy pacjenci skarżą się na uczucie obrzęku, chociaż fizycznie może on nie być widoczny.

Jeśli objawy są ignorowane, mogą prowadzić do trwałego uszkodzenia nerwu pośrodkowego, co może wymagać interwencji chirurgicznej.

Zespół cieśni nadgarstka – leczenie

Leczenie zespołu cieśni nadgarstka zależy od nasilenia objawów oraz stopnia ucisku na nerw. Oto najczęściej stosowane metody leczenia:

• Odpoczynek i zmiana nawyków – w początkowych stadiach choroby zaleca się unikanie czynności, które obciążają nadgarstek oraz częste przerwy w pracy. Zmiana pozycji ręki lub unikanie powtarzalnych ruchów może pomóc w złagodzeniu objawów.
• Noszenie ortezy – specjalne ortezy na nadgarstek mogą pomóc w utrzymaniu ręki w neutralnej pozycji, co zmniejsza ucisk na nerw i łagodzi objawy. Ortezy często noszone są w nocy, aby zapobiegać zginaniu nadgarstka podczas snu.
• Leki przeciwzapalne – niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen, mogą pomóc w zmniejszeniu stanu zapalnego oraz bólu.
• Hydrokompresja cieśni nadgarstka – jedna z metod leczenia polegająca na podawaniu leków przeciwzapalnych w postaci iniekcji w celu zmniejszenia obrzęku i ucisku na nerw.
• Fizjoterapia – ćwiczenia mające na celu wzmocnienie mięśni nadgarstka oraz poprawę elastyczności mogą pomóc w złagodzeniu objawów oraz zapobiegać ich nawrotom.
• Operacja cieśni nadgarstka – w przypadkach zaawansowanego zespołu cieśni nadgarstka, gdy inne metody leczenia nie przynoszą rezultatów, operacja może być konieczna. Zabieg ten polega na przecięciu więzadła nadgarstka, aby zwiększyć przestrzeń dla nerwu pośrodkowego.

Wybór metody leczenia zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Podsumowanie

Zespół cieśni nadgarstka to schorzenie, które może znacznie utrudnić codzienne funkcjonowanie, zwłaszcza jeśli nie jest odpowiednio wcześnie zdiagnozowane i leczone. Regularne przerwy w pracy, zmiana nawyków ruchowych oraz odpowiednie ćwiczenia mogą pomóc w zapobieganiu rozwojowi tej choroby. W przypadku nasilonych objawów, leczenie farmakologiczne lub chirurgiczne może być konieczne. Ważne jest, aby nie ignorować pierwszych objawów, takich jak drętwienie dłoni czy ból nadgarstka, ponieważ mogą one prowadzić do trwałych uszkodzeń nerwu.

FAQ

Powyższe informacje mają charakter ogólny i nie stanowią porady lekarskiej. Nie powinny być wykorzystywane do samodzielnej diagnozy, leczenia ani terapii. W przypadku problemów zdrowotnych zawsze należy skonsultować się z lekarzem specjalistą. Samodzielne leczenie może być niebezpieczne i prowadzić do powikłań.