Czym jest kardiotokografia?
Kardiotokografia określana w skrócie KTG to rodzaj badania, które wykonuje się u każdej kobiety ciężarnej w okresie okołoporodowym, jak i również w przebiegu samego porodu. Polega ona na monitorowaniu dwóch najważniejszych parametrów, które pozwalają na wcześniejsze wykrycie zagrożeń dla życia płodu. Podczas tego badania kontroluje się nie tylko akcję serca płodu, ale również zapisuje się czynności skurczowe mięśnia macicy.
Jak sama nazwa wskazuje, jest to połączenie dwóch typów badań, a mianowicie: tokografii oraz kardiografii.
Tokografia to rodzaj badania, podczas którego rejestrowane są czynności skurczowe macicy. Badanie odbywa się na dwa sposoby. Albo poprzez umieszczenie specjalnego czujnika bezpośrednio na brzuchu ciężarnej kobiety, albo poprzez umieszczenie sądy za pomocą cewnika, co pozwala na rejestracje zmian ciśnienia we wnętrzu jamy macicy.
Kardiografia jest zaś badaniem polegającym na rejestracji i monitorowaniu pracy serca. W tym wypadku pracy serca płodu. Badanie to odbywa się przy pomocy elektrokardiografu lub sondy ultrasonograficznej.
Kardiotokografia w skrócie KTG jest więc połączeniem obu badań jednocześnie dzięki użyciu odpowiednich urządzeń zwanych kardiotokografami.
Kiedy wykonuje się badanie kardiotokografem?
Badanie KTG wykonuje się u każdej kobiety ciężarnej. W przypadku, gdy ciąża przebiega prawidłowo, a w trakcie jej trwania nie było niepokojących sygnałów, które mogłyby wskazywać na ciążę zagrożoną, w tych wypadkach badanie kardiotokograficzne wykonuje się pod koniec ciąży w okresie zbliżającego się wyznaczonego terminu porodu. Kardiotokografię wykonuje się średnio co 2-3 dni aż do momentu, gdy rozpocznie się akcja porodowa. Monitorowanie pracy serca płodu oraz czynności skurczowych mięśnia macicy przeprowadza się także w momencie samego porodu.
Sytuacja zmienia się w przypadku ciąży zagrożonej i ciąży wysokiego ryzyka oraz w przypadku ciąży mnogiej. W takich stacjach badanie kardiotokograficzne nie tylko trwa dłużej niż badanie standardowe, a co ważniejsze, przeprowadzane jest w okresie wcześniejszym niż okres okołoporodowy. W przypadku ciąży zagrożonej niezwykle ważne jest stałe monitorowanie akcji serca płodu, by móc odpowiednio wcześnie reagować na sytuację, w której życie dziecka jest zagrożone. Najwcześniejszym wskazaniem do rozpoczęcia regularnych badań KTG jest 25 tydzień ciąży.
Natomiast w przypadku kobiet chorych na cukrzycę, nadciśnienie lub cierpiących na choroby nerek wskazaniem do badań kardiotokograficznych jest 36 tydzień ciąży. Od tego momentu monitorowanie przy pomocy kardiotokografu odbywa się regularnie w odstępach jednego tygodnia.
Jak przebiega badanie kardiotokografem?
Standardowe badanie kardiotokograficzne w przypadku ciąży niezagrożonej i przebiegającej prawidłowo trwa średnio około 30 minut. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub w przypadku pojawiających się niepokojących sygnałów i odchyleń od normy, badanie KTG może ulec wydłużeniu do 1 godziny.
W trakcie badania kardiotokograficznego zaleca się, by pacjentka leżała na lewym boku. Taka pozycja wskazana jest z dwóch powodów. Po pierwsze podczas monitorowania pracy serca płodu i czynności skurczowych mięśnia macicy, badana kobieta nie może zmieniać swojej pozycji. Pozycja boczna jest po prostu wygodniejsza i zapobiega ruchom pacjentki. Po drugie pozycja leżącą na lewym boku zapobiega uciskowi żyły głównej, co może wpłynąć na wyniki badania.
W trakcie badania KTG bezpośrednio do brzucha ciężarnej przykłada się specjalne głowice tzw. peloty, które przytwierdza się przy pomocy grubych pasów. Jedną z głowic przypina się w okolicy dna macicy i jego zadaniem jest dokonywanie pomiaru tokograficznego, czyli monitorowanie siły i czasu trwania skurczów macicy. Druga głowica zaś umieszczana jest w miejscu, w którym bicie serca płodu jest słyszalne najlepiej. Ten czujnik dokonuje pomiaru kardiograficznego. Głowice, w których znajdują się czujniki, najpierw smaruje się specjalnym żelem do przeprowadzania badań USG. Żel taki dostępny jest również w ofercie naszego sklepu medycznego. Żel ten umożliwia lepszy kontakt ze skórą i zmniejsza opór fal ultradźwiękowych, co pozwala na dokładniejszą rejestrację skurczów macicy oraz czynności serca dziecka. Warto także wspomnieć, że jeden z czujników służący do monitorowania skurczów jamy macicy może być także wprowadzony przez cewnik.
Wyniki badań widoczne są na monitorze kardiotokografu, a zapis wyników jest drukowany na bieżąco na specjalnym papierze termicznym.
Czym jest kardiotokograf i do czego służy?
Profesjonalne kardiotokografy to typ urządzeń medycznych, które umożliwiają przeprowadzenie badania kardiotokograficznego monitorującego zarówno akcje serca płodu, jak i również czynności skurczowe mięśnia macicy.
W ofercie naszego sklepu medycznego dostępny jest model aparatu KTG 1. Jest to urządzenie, które monitoruje akcję serca płodu oraz skurczów mięśnia macicy powyżej 28 tygodnia ciąży. Jest więc przydatne w przypadku ciąży zagrożonej lub mnogiej. Urządzenie to posiada wbudowane urządzenie rejestrujące, dzięki któremu istnieje możliwość nagrywania wyników przeprowadzonego badania.
Innymi modelami kardiotokografów dostępnych w naszym sklepie medycznym są modele: kardiotokograf BFM-10 oraz BFM-10 Twins.
Oba modele są niezwykle proste w użyciu. Umożliwiają kontrolowanie pracy serca płodu już w 14 tygodniu ciąży, dlatego są niezbędne we wczesnym monitorowaniu ciąży bliźniaczej i w przypadku ciąży zagrożonej już od II trymestru. Pozwalają także na badanie akcji serca płodu i skurczów mięśnia macicy w przypadku ciąży normalnej, niezagrożonej od III trymestru ciąży oraz podczas porodu. Wspomniane modele posiadają wodoszczelne głowice z czujnikami, które bezpośrednio przykłada się do brzucha ciężarnej kobiety. Głowice smaruje się specjalnym żelem, aby umożliwić niezakłócony kontakt ze skórą. Żel ten znajduje się w komplecie do kardiotokografów o modelu BFM-10 oraz BFM-10 Twins. Modele te posiadają pomiar częstotliwości akcji serca od 50 do 210 bpm. Posiadają ponadto system alarmowy, który sygnalizuje o wynikach pomiarów, które zagrażają życiu płodu. Odczyt wyników drukowany jest przy pomocy drukarki termicznej na papierze o szerokości 110 mm. Na wydruku znajduje się data, godzina pomiaru oraz parametry zapisu.
Podstawowe pojęcia związane z badaniem KTG
Podczas badania kardiotokograficznego w skrócie KTG personel medyczny wykorzystuje specyficzny rodzaj słownictwa, które precyzyjnie określa stan, w jakim znajduje się płód. Warto poznać te pojęcia, które pozwalają kobiecie ciężarnej na zorientowaniu się w sytuacji. Do terminologii używanej podczas badań KTG należą następujące pojęcia:
AKCELERACJA — to krótkotrwałe przyśpieszenie akcji serca płodu. Wzrost ten związany jest z ruchami dziecka. Pojęcie to określa prawidłowy stan płodu, który jest w odpowiednim stopniu dotlenione.
DECELERACJA — to krótkotrwały spadek częstotliwości akcji serca płodu. Tu wyróżnia się decelerację wczesną, gdy akcja serca płodu zwalnia w momencie najsilniejszego skurczu macicy, oraz decelerację późną, gdy praca serca płodu zwalnia po najsilniejszym skurczu macicy. W tym wypadku istnieje ryzyko, ze płód może być bezpośrednio zagrożony niedotlenieniem.
KARDIOTOKOGRAF — to urządzeni, dzięki któremu istnieje możliwość przeprowadzania badania kardiotokograficznego u kobiety ciężarnej. Urządzenie to dokonuje jednoczesnego pomiaru tokograficznego, którego zadaniem jest badanie siły i czasu skurczu mięśnia macicy oraz pomiaru kardiograficznego, monitorującego akcje pracy serca płodu.
KTG WEWNĘTRZNE — to specyficzny rodzaj badania kardiotokograficznego, które wykonuje się podczas trwającej akcji porodowej i tylko w przypadku bezpośredniego zagrożenia życia dziecka. W przypadku, gdy istnieje zagrożenie dla życia płodu, lekarz zleca przeprowadzenie badania KTG wewnętrznego. Jego specyfika polega na tym, że czujnik rejestrujący pracę serca płodu wprowadzany jest przez szyjkę macicy i umieszczany na główce dziecka. Badanie to jest możliwe do przeprowadzenia tylko w przypadku, gdy doszło już do pęknięcia pęcherza płodowego, a rozwarcie szyjki macicy wynosi 1-2cm.
OSCYLACJA SERCA — to wahania w częstotliwości pracy serca dziecka. Prawidłową wartość wahań i wychyleń poza wartość przyjętą jako normę, uznaje się przedział od 5 do 25 uderzeń na minutę. Częstotliwość pracy serca zależy od wielu czynników. Zmienność tego parametru poniżej 6 uderzeń na minutę zwykle spowodowana jest snem płodu. W patologicznych stanach świadczyć może o niedotlenieniu płodu. Za prawidłowe wahania w pomiarze częstotliwości pracy serca uznaje się amplitudę, wynoszą od 6 do 25 uderzeń na minutę i występuje podczas naturalnych ruchów płodu. Natomiast wzrost amplitudy powyżej 25 uderzeń na minutę w przeważającej większości wypadków świadczy o tym, że główka dziecka owinięta jest pępowiną.
SKALA FISHERA. To 10-punktowa skala, za pomocą której ocenia się stan dziecka w momencie przeprowadzania badania KTG. Wartość od 10 do 8 punktów świadczy o dobrym stanie płodu. Wartość od 7 do 5 punktów wskazuje na stan zagrożenia dla życia płodu. W tej sytuacji wymagany jest stały nadzór przebiegu ciąży aż do momentu porodu. Skala poniżej 4 punktów to wynik wskazujący na bezpośrednie zagrożenie dla życia płodu. Jest to wskazanie do przerwania ciąży i natychmiastowego wykonania zabiegu cesarskiego cięcia.
TEST NIESTRESOWY — to standardowy zapis badania KTG trwającego 30 minut. W przypadku stwierdzenia jakikolwiek nieprawidłowości i przy okresowych zmianach częstotliwości pracy serca płodu badanie to może zostać wydłużone o kolejnych 30 minut.
TEST STRESOWY (OKSYTOCYNOWY — OCT). W początkowej fazie tego badania jest to po prostu standardowy pomiar kardiotokograficzny, który trwa 20 minut. Po tym czasie kobiecie ciężarnej podaje się kroplówkę z niewielką dawką oksytocyny. Oksytocyna jest hormonem, który pobudza czynność skurczową mięśnia macicy. Celem wywołanych skurczów jest obciążenie serca płodu. Za prawidłowy uznaje się wynik negatywny, który oznacza, że nie wystąpiła deceleracja podczas skurczów mięśnia macicy. Pozostałe wyniki to: wynik pozytywny, który wskazuje na pojawienie się deceleracji (spadku częstotliwości akcji pracy serca płodu) po większości skurczów macicy. Wynik wątpliwy oznacza, że badanie wykazało decelerację po mniej niż po 50% skurczów macicy. Inne wyniki to: hiperstymulacja, oznacza, że po podaniu oksytocyny skurcze macicy wystąpiły częściej, niż co dwie minuty i trwały dłużej niż 90 sekund. Zaś wynik nieudany, wskazuje na nieczytelny wynik badania KTG.
Jak interpretować wynik badania kardiotokograficznego?
Wynik badania kardiotokograficznego widoczny jest na monitorze kardiotokografu oraz pojawia się na papierze termicznym, na którym na bieżąco drukowany jest rezultat pomiaru podczas trwającego badania KTG.
Za normę ilości uderzeń serca dziecka przyjęto wartość od 110 do 150/160 uderzeń na minutę. Podczas badania KTG monitoruje się również wahania częstotliwości uderzeń serca płodu, które uzależnione są od skurczów mięśnia macicy. O bradykardii mówimy w przypadku, gdy częstotliwość pracy serca spadła poniżej 110 uderzeń na minutę. Może to świadczyć o niebezpiecznym stanie, jakim jest niedotlenienie płodu. Natomiast o tachykardii mówimy wówczas, gdy częstotliwość pracy serca wzrosła powyżej 160 uderzeń na minutę. Przyczyną tego stanu może być zakażenie wewnątrzmaciczne. Nieprawidłowy odczyt badania KTG pozwala na natychmiastową reakcję personelu medycznego.
Czy warto stosować domowe urządzenia KTG?
Na rynku medycznym coraz częściej pojawiają się również przenośne urządzenia mierzące tętno płodu. W żaden sposób nie stanowią one zagrożenia dla jego życia. Należy jednak pamiętać, aby ten typ urządzeń traktować jedynie jako badanie wspomagające właściwe badanie KTG, które odbywa się pod kontrolą osób posiadających odpowiedni zasób wiedzy tj. pielęgniarki, położne, czy lekarz ginekolog. Dzięki przenośnym urządzeniom można natomiast posłuchać bicia serca dziecka, co jest ogromnym przeżyciem dla rodziców. Nie należy jednak traktować go jako zastępstwa dla planowanych i specjalistycznych badań KTG w szpitalu.
Ceny Kardiotokografów
Ceny kardiotokografów dostępnych w naszym sklepie medycznym wahają się w przedziale od około 3.500 złotych do ponad 8000 złotych/ Najtańszym urządzeniem jest model Aparatu KTG 1, który mogą Państwo zakupić w naszym sklepie medycznym już od około 3.500 złotych.
Pozostałe modele kardiotokografów dostępne w naszej ofercie, to model BFM-10 oraz BFM-10 Twins. Tańsza wersja, czyli model BFM-10 dostępny jest w cenie ponad 6000 złotych, natomiast droższy model kardiotokografu BFM-10 Twins mogą Państwo nabyć za kwotę ponad 8000 złotych.
Ranking Kardiotokografów
Poniżej prezentujemy ranking dostępnych kardiotokografów. Na początku przedstawiamy najprostsze modele dostępne w naszej ofercie a w dalszej kolejności najbardziej zaawansowane. Są to produkty dostarczane do setek placówek medycznych w Polsce które z pewnością będą Państwo doceniać:
- Żel do USG 500ml Żelpol
- MEDOTTI Wózek Wielofunkcyjny Bianco Plus
- Aparat KTG 1
- Kardiotokograf BFM-10
- Kardiotokograf BFM-10 Twins
Wskazany ranking jest jedynie spisem produktów z naszej oferty bez wskazania ich kolejności. Kolejność prezentacji jest przypadkowa i nie ma istotnego znaczenia.
